In dit artikel wordt beschreven hoe een basisschool in Genk en een middelbare school in Brussel met een geïntegreerde aanpak taalarmoede bestrijden. Veel leerlingen aan deze scholen hebben een andere thuistaal dan het Nederlands. Beide scholen hebben een integrale aanpak uitgewerkt en hanteren taalontwikkelend lesgeven in alle vakken. De leraren worden daarin opgeleid en bijgestaan door specifieke taalcoaches.
Taalontwikkelend lesgeven is gebaseerd op 3 grote pijlers:
- Het welbevinden van de leerling is een eerste voorwaarde.
Een positief zelfbeeld is nodig voor een leerling om over te gaan tot succesvol leren. - Een tweede pijler zijn betekenisvolle taken.
De leerlingen gaan geen woordenlijst studeren zonder context.
Geef zinvolle opdrachten die niet onder het niveau van de leerling zitten. - Het derde essentiële element is interactie.
De leerlingen wisselen informatie uit en leren zo de taal.
Verder is het ook belangrijk om je taalgebruik niet te vereenvoudigen,
maar om alternatieve methodes toe te passen om taal te verwerven/verwerken.
De Genkse basisschool Mickey Mouse - De Sleutel toetst regelmatig het niveau van hun leerlingen en daaruit blijkt dat ze aanzienlijk hoger scoren dan vroeger en ook beter dan andere scholen uit de buurt. Aan de hand van de resultaten van deze testen blijven ze hun beleid bijsturen.
Het onderwerp boeide me en terwijl ik het artikel las viel me op hoeveel van deze principes ik al toepaste, dankzij nascholingen, pedagogische
studiedagen en het taalbeleid van de scholen waar ik les heb gegeven.
Welbevinden
In het buitengewoon onderwijs leerde ik om de nadruk te leggen op het welbevinden van de leerling. Dat principe heb ik sindsdien toegepast op elke school en in het bijzonder in de OKAN-klas. Oprecht respect en interesse tonen voor de cultuur en de taal van leerlingen stimuleert hun zelfbeeld.
Indirecte taalcorrectie pas ik zelf ook toe. Leerlingen voelen zich niet aangetast in hun eigenwaarde en absorberen toch de correcte Nederlandse versie.
Door mijn stageproject omtrent de bevordering van leesplezier hoop ik dat leerlingen een goed gevoel krijgen bij het lezen. Een jongere met een positieve houding stelt zich immers meer open voor het opnemen van nieuwe informatie.
Betekenisvolle taken
In mijn lessen informatica stellen leerlingen regelmatig een vak gerelateerd media-artikel voor in de klas. Zo komt de bijhorende functionele taalkennis en het bijhorende taalregister automatisch aan bod. De stage en de geïntegreerde proef lenen zich ook uitstekend voor context gebonden taalverwerving.
Interactie
Dankzij mijn navorming in in coöperatieve werkvormen kan ik voortaan bewuster inzetten op interactieve werkvormen, waarbij leerlingen hun taalvaardigheid kunnen aanscherpen.
Context
Op de Talentenschool Turnhout kregen wij als leerkrachten een les in het Russisch. Net als de leraren in de Brusselse school heb ik toen aan den lijve ervaren dat context veel duidelijk kan maken.
Ik koos voor dit artikel omdat ik constant op zoek ben naar methodes om de taalontwikkeling van mijn leerlingen te stimuleren, zonder dat ze daar zelf bewust inspanning voor leveren. Veel van de voorgestelde methodes pas ik zelf al toe, maar het is vooral de geïntegreerde totaalaanpak in deze scholen die mij aanspreekt. Wat mij verrast is dat ik veel van deze principes al ken en inzet in mijn lessen, zij het niet altijd even bewust. Voortaan ga ik hier nog meer aandacht aan besteden.
Op de site van het Centrum voor Taal en Onderwijs vind je een pdf-document met extra tips voor een sterk taalbeleid. Mijn voornemen is om deze tips in de praktijk te brengen tijdens mijn stage.
Het zou fantastisch zijn als meer scholen deze methodiek zouden invoeren. Nog meer leerlingen kunnen zich dan optimaal ontwikkelen op taalvlak, waardoor ze ook beter zullen scoren in de andere vakken.
Reactie plaatsen
Reacties