Dit artikel intrigeerde mij omdat ik positieve ervaringen heb met de Examencommissie secundair onderwijs, hoewel veel collega's daar afwijzend tegenover staan.
Ik verwachtte ongenuanceerde kritiek, maar zowel voor- als tegenstanders kwamen aan het woord met goede argumenten.
Centrale toetsen kunnen positief zijn. Een onbevooroordeelde centrale evaluatie kan in het voordeel zijn van leerlingen uit kansarme gezinnen, maar als scholen kansarme leerlingen gaan weren om beter te scoren in de ranglijst dan schieten we aan ons doel voorbij.
Goed evalueren met eigen toetsen vraagt veel voorbereiding van de leraar en het neemt veel lestijd in. Kant-en-klare test, commercieel of niet, kunnen een goed instrument zijn om het leerproces beter te beheren en te sturen. Leerkrachten leveren zo een deel van hun zelfstandigheid in, maar winnen aan onderwijskwaliteit.
Ik gebruik regelmatig standaardtests om de beheersing van het Engels of Frans in te schatten op de schaal van het Europees Referentiekader. Leerlingen leggen deze testen grotendeels online af en krijgen nadien automatisch een evaluatie. Dat is geen doel op zich, maar het helpt om het verdere verloop van het leerproces te plannen.
Diploma's uitreiken op basis van centrale examens hoeft niet slecht te zijn. Ik wil dit in overweging nemen. In Nederland is immers gebleken dat kansarme leerlingen een hogere slaagkans hebben in dit systeem.
We moeten wel zorgen dat scholen niet tegen elkaar op gaan bieden in een ranglijst van scores.
Bepaalde leerlingen in BUSO opleidingsvorm 1 kunnen niet functioneren in een reguliere of een OV4-klasgroep, hoewel ze normaal begaafd zijn. In VIBO Het Kasteelpark in Oud-Turnhout kunnen zij zich voorbereiden op de examens van de Examencommissie per vak en op eigen tempo onder begeleiding van hun leerkrachten. Deze examens kunnen vrij flexibel ingepland worden. Op hun weg naar een diploma blijft hun welbevinden voorop staan. Deze jongeren hebben geen kans van slagen binnen een klassikaal jaarplan. Dankzij de Examencommissie secundair onderwijs halen velen toch hun diploma, vandaar mijn positieve houding ten opzichte van centrale examens.
Uiteraard is er het risico dat scholen hun onderwijs exclusief gaan toespitsen op de centrale toetsen, maar dat gevaar schat ik eerder laag in.
In Het Kasteelpark wordt veel meer aangeleerd dan enkel de examenleerstof. Zo hebben ze het vak "toekomstgerichte vorming", waarin ze de basis van de keuken en het poetsen leren, maar ook ingelicht worden over verzekeringen en andere gangbare administratie. Er zijn ook sessies mindfulness en veel andere mogelijkheden die gericht zijn op welbevinden en los staan van diploma-onderwijs.
Een ander voorbeeld is een Antwerpse Joodse privéschool waar van 8 tot 10 uur religieus onderricht wordt gegeven en de rest van de dag de leerlingen klassikaal lessen volgen die voorbereiden op het examen BSO kantoor van de Examencommissie. Dit is misschien een controversieel voorbeeld, maar het bewijst wel dat er ruimte is om meer aan te bieden dan enkel de examenleerstof.
Tot slot wil ik stellen dat ik veel mogelijkheden zie voor scholen om eigen accenten te leggen naast de verplichte examenleerstof. Goed opgestelde centrale examens kunnen een verrijking zijn voor ons onderwijs en de onderwijskwaliteit ten goede komen.
Er is veel tegenkanting, maar ik zou zeggen, gooi het kind niet weg met het badwater. Centrale examens zijn niet noodzakelijk slecht. Ze bieden ook veel kansen. Als we ze samen in de juiste vorm gieten zie ik mooie mogelijkheden.
Reactie plaatsen
Reacties