Is bijles big business?

Pedagoog en onderzoeker Pedro De Bruyckere bestudeerde een Brits onderzoek uit 2017 over extra instructietijd bij 15-jarigen buiten de normale lestijden in verschillende landen. In de meeste landen krijgen leerlingen met een hoge sociaaleconomische status (SES) meer bijles dan hun meer kansarme leeftijdsgenoten. In België is dat net omgekeerd: jongeren met een lage SES krijgen meer bijles.
Door de huidige corona-leer(stof)achterstand overwegen echter steeds meer Belgische ouders om een commercieel instituut in te huren om zoon- of dochterlief de beste mogelijke kans op slagen te geven.

In Nederland hebben bijlesbedrijven al langer voet aan grond, hoewel ze niet de bovenhand hebben. Daarom durf ik het onafhankelijke, Nederlandse onderwijsvakblad 'Didactief' aan te halen wat 'schaduwonderwijs' betreft. Uit hun onderzoek blijkt dat het inderdaad vooral financieel sterke ouders zijn die betaald schaduwonderwijs inschakelen. De gelijke onderwijskansen lijden enorm onder dit fenomeen. Een andere vaststelling was dat er enorm veel geld omging in dit commerciële onderwijscircuit. Willen we trouwens de kans op slagen van onze kinderen overlaten aan een bedrijf dat als doel heeft winst te maken? De uren bijles zijn immers niet meer dan een product dat deze instellingen kunnen factureren aan de ouders. De kwaliteitsbewaking van dit product is bovendien niet gegarandeerd. Wanneer je nood hebt aan bijles, dan krijg je dat best in de school zelf. Scholen hebben de nodige professionaliteit en de kwaliteit van hun onderwijs wordt wel bewaakt, zowel door interne als door externe controle.

Ik moet ook terugdenken aan een oud artikel van Wim Dehandschutter waarin hij stelt dat de beste instantie om bijles en advies te geven nog steeds de school is. Dehandschutter poneert ook dat ouders zich er soms bij moeten neerleggen dat hun kroost misschien geen wiskunde- of talenwonder is, maar wel andere talenten heeft. Je zou kunnen stellen dat Wim Dehandschutter niet onpartijdig is, want hij is immers al geruime tijd gehuwd met een zeer vakbekwame en gemotiveerde leraar. Voor mij bevestigt dit vooral dat hij een goed geïnformeerde blik heeft op de interne werking van ons onderwijssysteem.
Het grootste deel van de extra instructie in kleine groep of individueel gebeurt gelukkig nog steeds binnen de schoolmuren door gediplomeerde en pedagogisch experten. Mijn collega's in allerlei scholen, netten en richtingen geven ontelbaar vaak informeel en vrijwillig uitleg tijdens de pauze of na de les. Die korte instructiemomenten hebben een groot positief effect. De meeste scholen voorzien ook systematisch georganiseerde bijlessen.

Mijn conclusie is dat het geen goed idee is om leer(stof)achterstand aan te pakken door bijles te volgen bij een commerciële educatieve inrichting die als doel heeft winst te maken. Scholen hebben als doel om te streven naar een goede algemene vorming voor alle leerlingen zonder dat de ouders daar financieel voor moeten bloeden. Scholen hebben bovendien de nodige knowhow en hun focus ligt op de leerlingen, niet op winst. Bovendien mag het inkomen van je ouders niet bepalend zijn voor je slaagkans in het onderwijs. De kloof tussen jongeren met een hoge SES en de anderen mag niet toenemen. Bijles vertrouw je dus best toe aan de school zelf.